Karar İçeriği

<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"></head> <body leftmargin="25" topmargin="20" font face="Verdana" size="2">Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/1960 E. , 2022/7783 K.<ul><li style="font-family:Verdana;font-size:12;font-weight:bold"></li></ul><ul style="list-style-type: circle;font-family:Verdana;color:#104d96;font-size:12"></ul> "İçtihat Metni" T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE Esas No : 2019/1960 Karar No : 2022/7783 TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …, 2- … VEKİLİ : Av. … 3- … KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … 2- … Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Adana ili, Kozan ilçesi, … Mahallesi, … pafta … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alana yönelik olarak Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararda; 1/5000 ölçekli nazım imar planında ticaret alanı kullanımında kalan taşınmazın dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında üst ölçekli plana aykırı olarak otopark alanı olarak planlandığının görüldüğü, dolayısıyla dava konusu imar planının plan kademelenmesi açısından, dayanak üst ölçekli plana aykırı olduğu sonucuna varıldığından dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince istinabe yoluyla yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden; Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 24. maddesinin 3. fıkrasına göre, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında bölgenin ihtiyacı olan sosyal ve teknik alanların ayrılması maksadıyla 1/5000 ölçekli nazım imar planına göre farklılaştırma yapılabileceği, dava dosyası içerisinde yer alan bilirkişi raporunda da, dava konusu taşınmazda öngörülen otopark ve yol kullanımının şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve kentsel ihtiyaçlar açısından uygun olduğunun tespit edildiği anlaşıldığından, dava konusu planda 1/5000 ölçekli nazım imar planında "T2 notasyonlu ticaret alanı" kullanımında bulunan parselin "otopark ve yol" olarak ayrılmasında plan yapım tekniklerine aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesince istinabe yoluyla yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporda dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli dayanak 1/5000 ölçekli nazım imar planına aykırı olduğu tespitlerine yer verildiği, dava konusu imar planının plan hiyerarşisine aykırı olduğu, bu nedenle ilk derece mahkemesi kararının onanması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Usul ve Yasaya uygun temyize konu kararın onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Dava Adana ili, Kozan ilçesi, … Mahallesi, … pafta … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alana yönelik olarak Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin …. tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının iptali istemiyle açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; nazım imar planı, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmış; uygulama imar planı ise, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak ifade edilmiştir. 14/06/2014 tarihinde 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin "Mekânsal planlama kademeleri ve ilişkileri" başlıklı 6. maddesinde; "(1)Mekânsal planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından Mekânsal Strateji Planları, Çevre Düzeni Planları ve İmar Planları olarak hazırlanır. Buna göre planlama kademeleri, üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; Mekânsal Strateji Planı, Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından oluşur. (2) Mekânsal planlar, plan kademelenmesine uygun olarak hazırlanır. Her plan, planlar arası kademeli birliktelik ilkesi uyarınca yürürlükteki üst kademe planların kararlarına uygun olmak, raporu ile bütün oluşturmak ve bir alt kademedeki planı yönlendirmek zorundadır. (3)Arazi kullanım ve yapılaşmada sadece mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulur. (...)'' hükmü yer almıştır. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin "Uygulama imar planı" başlıklı 24. maddesinin 3. fıkrasında da "Uygulama imar planlarında, bölgenin ihtiyacına yönelik çocuk bahçesi, yeşil alan, otopark, cep otoparkı, yol boyu otopark, durak cebi, aile sağlık merkezi, mescit, karakol, muhtarlık, trafo gibi sosyal ve teknik altyapı alanlarını artırıcı küçük alan gerektiren fonksiyonlar ayrılabilir ve bu fonksiyonların konulması nazım imar planına aykırılık teşkil etmez." hükmü yer almaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerekmektedir. Anılan ölçütlere göre hazırlanan imar planları zamanla planlanan alandaki koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilir. Sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması yönünde yapılan plan değişikliklerinin amaç yönünden yargısal denetimi bu değişikliği zorunlu kılan nedenlerin irdelenmesi yoluyla yapılacaktır. Bu irdelemeden sonra sadece plan değişikliği yapılan alanın değil, plan bütünlüğü gözönünde bulundurularak planlanan yörenin tümünün çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkilerinin kapsamlı bir biçimde ele alınarak, kamu yararına uyarlık bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir. Bununla birlikte, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden; alt ölçekli imar planlarının üst ölçekli imar planları ile uyumlu olacağı, planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında yapılacak olan her bir imar planının bir üst ölçekteki imar planına uygun olması gerektiği anlaşılmaktadır. Uyuşmazlıkta, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, 3.636 m2 büyüklüğündeki dava konusu taşınmazın yarısına yakın bir kısmının otopark alanı, kalan kısımlarının ise yol ve ticaret alanı olarak planlandığı, üst kademe plan niteliğinde olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında ise taşınmazın tümünün ticaret alanı olarak planlandığı, davacının 1/1000 ölçekli uygulama imar planındaki bu farklılığın plan hiyerarşisine aykırı olduğu iddiasıyla dava açtığı görülmektedir. Dosyanın incelenmesinden; taşınmazın yaklaşık 1800 m2'lik kısmı 1/1000 ölçekli uygulama imar planında otopark alanı olarak gösterildiği halde 1/5000 ölçekli nazım imar planında bu kullanım kararına yer verilmediği, oysa ki üst ölçekli nazım imar planı incelendiğinde bundan daha küçük alanlara denk gelen kullanım kararlarına yer verildiğinin görüldüğü, kaldı ki bilirkişilerce düzenlenen raporda, taşınmazda getirilen otopark alanı kullanım kararının nitelik ve niceliği gereği "genel otopark alanı" olarak kullanılmak üzere planlandığının anlaşıldığı, bu bağlamda, nazım imar planının bir bütün olarak değerlendirilmesi neticesinde dava konusu taşınmaz bakımından üst ölçekli imar planına aykırılık bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bölge İdare Mahkemesi kararına esas alınan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 24. maddesinin 3. fıkrasında yer verilen istisnai nitelikteki hükümde, sosyal ve teknik donatı alanlarının nazım imar planına aykırılık teşkil etmemesinin, bu alanların küçük olması koşuluna bağlandığı, dava konusu taşınmazda getirilen kullanım kararının ise üst ölçekli nazım imar planında gösterilmesi gereken büyüklükte olduğu görüldüğünden uyuşmazlıkta, anılan hükmün uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, otopark ve imar yolunun üst ölçekli plana aykırı olduğu iddiasıyla açılan davada, Bölge İdare Mahkemesi kararında imar yolu yönünden de hukuka aykırılık bulunmadığı tespit ve değerlendirmelerine yer verilmiş ise de İdare Mahkemesi kararında davacının imar yoluna ilişkin iddiaları hakkında hüküm kurulmadığı, davacı tarafından istinaf yoluna başvurulmadığı, davacının sunmuş olduğu temyiz dilekçesinde ise imar yoluna yönelik iddialara yer verilmediğinin görülmesi karşısında bozma kararı üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilecek kararda anılan kısım yönünden hüküm kurulması olanağı bulunmadığı da açıktır. Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne, 2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/09/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi. </body></html>