Karar İçeriği

<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"></head> <body leftmargin="25" topmargin="20" font face="Verdana" size="2">Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/1540 E. , 2021/3526 K.<ul><li style="font-family:Verdana;font-size:12;font-weight:bold"></li></ul><ul style="list-style-type: circle;font-family:Verdana;color:#104d96;font-size:12"></ul> "İçtihat Metni" T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2020/1540 Karar No : 2021/3526 TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1) … Başkanlığı/… VEKİLİ : Av. … 2) …Üniversitesi Rektörlüğü/… VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: … Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacı tarafından, 2016 yılında toplam 20 gün göreve gelmemek fiilini işlediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (d) alt bendi uyarınca "Devlet Memurluğundan Çıkarılma Cezası" ile cezalandırılmasına yönelik Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali ve yoksun kaldığı parasal hakların yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemidir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının 2016 yılında yurt dışına çıkış yaptığı günlerin Emniyet Müdürlüğü'nden gönderilen yurda giriş ve çıkış kayıtlarından açık bir şekilde tespit edildiği, davacının 2016 yılında resmi görevlendirmeler dışında toplam 36 gün yurt dışında bulunduğu ve resmi tatiller hariç yurt dışında bulunduğu bu günlerde toplam 26.5 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediği, soruşturma raporunda Danıştay içtihatlarına uygun olarak Cumartesi ve Pazar günleri dahil resmi tatil günlerinin göreve gelmemenin son gününe rastlaması halinde davacının lehine olacak şekilde hesaba dahil edilmediği ancak bu günlerin arada kaldığı durumlarda ise hesaba dahil edildiği, bu şekilde davacının 2016 yılında toplam 26.5 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediğinin tespit edildiği, fiilin sübuta erdiği anlaşıldığından eylemine uyan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/E-(d) maddesi uyarınca "Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı sayılı kararında; davacının "Devlet Memurluğundan Çıkarılma Cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan dava henüz karara bağlanmadan, hakkında verilen disiplin cezasının yasal dayanağının Anayasaya ve hukuka aykırı olduğu Anayasa Mahkemesi kararı ile ortaya konulduğundan; öğretim üyesi olan davacıya 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yer verilen disiplin hükümleri uygulanmak suretiyle tesis edilen işlemde Anayasanın üstünlüğü ve Hukuk Devleti ilkesine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının davanın açıldığı 16/05/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından, uyuşmazlığın dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki mevzuat dikkate alınarak çözümlenmesi gerektiği, Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : … Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacının 2016 yılı içerisinde toplam 20 gün göreve gelmemek fiilini işlediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (d) alt bendi uyarınca "Devlet Memurluğundan Çıkarma" cezası ile cezalandırılmasına yönelik … tarihli ve … sayılı Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali ve ödenmeyen parasal hakların yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 'Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller' başlıklı 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (d) alt bendinde; "Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek" fiili Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış olup, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Genel esaslar' başlıklı 53. maddesinin (b) fıkrasının 6. bendinde (dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle); kamu görevinden çıkarma cezası, kamu kurum ve kuruluşları ile vakıf yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı ve memur olarak bir daha atanmamak üzere kamu görevinden çıkarma şeklinde tanımlanmış; 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için kamu görevinden çıkarma cezasını gerektiren fiiller alt bentler halinde sıralanmıştır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 53. maddesinin (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan “657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak…” ibarelerinin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle açılan iptal davasında Anayasa Mahkemesi'nin 10/04/2019 tarih ve E:2017/33, K:2019/20 sayılı kararı ile; "... öğretim elemanı, memur ve diğer personelden oluşan yükseköğretim kurumları kamu personeline ilişkin disiplin kuralları öngörülürken kanun koyucu tarafından bunlar arasında görevin niteliğinden kaynaklanan ve Anayasa tarafından öngörülen ayrım ve farklılıkların dikkate alınmayarak öğretim elemanları ile memur ve diğer personelin tümüyle aynı kurallara tabi kılınması ve dava konusu ibareler yoluyla öğretim elemanlarının disiplin sorumluluğu kapsamına 657 sayılı Kanun’da sayılan fiillerin tamamının dâhil edilmesi, Anayasa’da bu kişiler için öngörülen güvencelerle örtüşmediği gibi gerek uygulayıcılar gerekse disiplin kurallarının muhatapları yönünden birtakım belirsizliklere de yol açtığından dava konusu kuralların Anayasa’nın 2., 27. ve 130. maddeleriyle bağdaşmadığı ..." gerekçesiyle, 2547 sayılı Yasanın (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan “657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak…” ibarelerinin iptallerine ve yine iptal hükmünün kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiş ve anılan karar 17/07/2019 tarih ve 30834 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. 17/04/2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7243 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 7. maddesiyle değiştirilen 2547 sayılı Kanun'un 53. maddesinin (b) fıkrasının 'Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma' başlıklı 5. bendinin (c) alt bendine, "Özürsüz veya izinsiz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek" fiili eklenmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Uyuşmazlıkta; … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapan davacı hakkında yürütülen başka bir disiplin soruşturması kapsamında, davacının 2015, 2016 ve 2017 yıllarında yurt dışına giriş ve çıkış bilgilerinin ilgili Emniyet Müdürlüğü'nden istenildiği, gelen cevabi yazıdan davacının 2016 yılında 6 kez yurt dışına çıkış yaptığı ve izinsiz olarak işe gelmediğinin anlaşılması üzerine, bu konuda davacı hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda, davacının 2016 yılı içerisinde toplam 26.5 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak yurt dışında bulunduğu için mesaiye gelmediğinden bahisle 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (d) alt bendi uyarınca kamu görevinden çıkarma disiplin cezasının teklif edilmesi neticesinde Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … kararı ile davacının 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin 1. fıkrasının (E) bendinin (d) alt bendi uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması üzerine, anılan kararın iptali ve yoksun kalınan parasal hakların yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Yukarıda yer verilen Anayasa Mahkemesi kararına istinaden çıkarılan 7243 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un da Anayasa Mahkemesince öngörülen dokuz aylık süre içerisinde 17/04/2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği; ortada yasal bir boşluğun bulunmadığı, Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesine uygun olarak ve anılan Mahkemece verilen süre içerisinde çıkarılan düzenlemelere göre uyuşmazlığın çözümlenmesinin gerektiği, aksi düşüncenin kabulü halinde ise, mevzuata aykırı davranan yükseköğretim personeline disiplin cezasının uygulanmaması sonucunun doğacağı, bu durumun da kurumların kuruluş amacı olan eğitim-öğretim hizmetlerinin sekteye uğramasına neden olacağı açıktır. Diğer taraftan; Ceza Hukuku kökenli bir ilke olan "lehe olan hükmün uygulanması" ilkesi, işlendiği zamanın hukuk normları uyarınca suç sayılan bir fiil, sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir. Kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimleri tesis edildikleri tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmakta ve bu anlamda idari işlem niteliğindeki disiplin yaptırımının da tesis edildikleri tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmekte ise de, lehe olan hükmün uygulanması ilkesinin disiplin cezaları yönünden de geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir. Dolayısıyla, fiilin işlendiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise disiplin cezası ile cezalandırılacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır. Ancak lehe hükmün uygulanması amacıyla verilecek bir iptal kararının lehe olan hükme uygun olarak yeni bir disiplin cezası verilmesine engel olmayacağı da tabiidir. Bu durumda, davacı tarafından işlendiği iddia edilen fiillerin sübut bulup bulmadığı, disiplin cezasını gerektirip gerektirmediği ve lehe bir hüküm olup olmadığı yönlerinden işin esasına girilerek bir değerlendirme yapılması suretiyle karar verilmesi gerekirken, işin esasına geçilmeksizin dava konusu işlemin yasal dayanaktan yoksun hale geldiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar veren Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Öte yandan; istinaf dilekçesinde davacı tarafından duruşma talebinde bulunulduğu hâlde, Bölge İdare Mahkemesince duruşma istemi hakkında karar alınmaksızın temyize konu kararın verildiği görülmüş olup, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Duruşma' başlıklı 17. maddesinin 2. fıkrasında, temyiz ve istinaflarda duruşma yapılmasının tarafların istemine ve Danıştay veya ilgili bölge idare mahkemesi kararına bağlı olduğu hükmüne istinaden temyiz ve istinaf aşamasında taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılması mecburiyeti bulunmamakta ise de, istemde bulunulması durumunda bu hususun kararda karşılanması gerektiği açıktır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, 2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Temyiz harçlarından muaf olan davalı Türk-Alman Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yatırılan toplam …-TL harcın istemi halinde davalı Türk-Alman Üniversitesi Rektörlüğü'ne iadesine, 4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine kesin olarak, 30/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi. </body></html>