Karar İçeriği

<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"></head> <body leftmargin="25" topmargin="20" font face="Verdana" size="2">DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2021/1326 E. , 2021/1922 K.<ul><li style="font-family:Verdana;font-size:12;font-weight:bold"></li></ul><ul style="list-style-type: circle;font-family:Verdana;color:#104d96;font-size:12"></ul> "İçtihat Metni" T.C. D A N I Ş T A Y İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU Esas No : 2021/1326 Karar No : 2021/1922 TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davacıya ait ... plakalı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile davacıya 2.532,00-TL trafik idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Olayda, ilgili belediyeden izin alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığı gerekçesiyle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de; davacı tarafından ticari taşımacılık yapılmadığı, araç içindeki kişinin çalıştığı şirkette AR-GE müdürü olarak görevli olduğu iddiasında bulunduğu, nitekim yolcu olduğu iddia edilen şahıs tarafından imzalanan tutanakta da, ''Davacının kendisiyle aynı şirkette çalıştığı, getir götür işlerini yaptığı...'' şeklinde ticari faaliyetten ziyade hatır taşımacılığı yapıldığını işaret eden ve davacının iddialarını destekler nitelikte ifadelere yer verildiği, tutanakta aracın korsan taksi olduğu ifadesine yer verilmediği gibi, belli bir ücretin de zikredilmediği, yani anılan tutanağın ticari faaliyet yapıldığı konusunda hiçbir tereddüde yer vermeyecek şekilde açıklığa sahip olmadığı, olay sırasında düzenlenecek tespit tutanağında yer alacak araç, güzergah, yolcu beyanı, ücret gibi bilgilerle taşımacılığın mahiyetinin kesin bir şekilde ortaya konulması gerektiği, tutanağın bu haliyle hükme esas alınabilecek nitelikte olmadığı, dosyada isnadı ispatlayacak başka bir bilgi ve belge de yer almadığından, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 09/03/2020 tarih ve E:2019/1833, K:2020/1690 sayılı kararıyla; Belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan araçlarının güzergâh ile sayılarının UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME'den bu hususta alınmış bir izin belgesi ile güzergâh belirleme kararı bulunmayan araçlarla yolcu taşımacılığı yapılmasının 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği, Davacıya ait aracın trafik tescil belgesinde kullanım amacının "Yolcu Nakli-Ticari" olarak belirtildiği ve davacı adına düzenlenen "Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım İzin Belgesi'' mevcut olduğu anlaşılmakta ise de, dava konusu taşımacılığın söz konusu belgeler kapsamında yapılabilecek bir taşıma olmayıp korsan olarak tabir edilen ticari taksi taşımacılığı niteliğini taşıdığı, davacının sahip olduğu belgelerin yürütülen taşımacılık faaliyeti için yeterli olmadığı, Bu nedenle, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, anılan işlemlerin iptali yönündeki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Mevzuata göre aracın trafikten yasaklanması ve ilgililere trafik para cezası uygulanabilmesi için, araç ile yolcu taşımacılığı yapıldığının açıkça tespit edilmesi gerektiği, bu anlamda isnat edilen suçun kanıtlanabilmesi için, ticari amaçla yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan sürücünün kimlik bilgileri, ücretli yolcu taşımacılığına ilişkin beyanları, kullanılan araç bilgileri gibi tüm delillerin aktarıldığı ve ilgililerin verdikleri beyanlarını onayladıklarını gösteren imzalarının alındığı denetim tutanağının düzenlenmesi gerektiği, Uyuşmazlıkta, dava konusu işlemlere dayanak alınan tutanak incelendiğinde, araç sürücüsünün beyanının alınmadığı, sadece isim ve soyismine yer verilen yolcunun, çalıştığı şirkette taşıma işlerini yaptığını belirttiği sürücünün kilometre başına ücret aldığını ifade ettiği, daha sonra bu beyanlarının geçersiz olduğunu söylediği ifadelerine yer verildiği ancak bu beyanları doğrulayan imzasının alınmadığı ve tutanağı imzadan imtina ettiğine ilişkin bir ibareye de yer verilmediği, sadece üç polis memurunun tutanağı imzaladığının görüldüğü, kamu adına görev yapan polis memurlarının olayı aktarmalarına ilişkin iddiaları içeren, ancak ispatı için beyanı veren yolcunun imzasının bulunmadığı, sürücünün ise beyanının alınmadığı tutanaktan hareketle tesis edilen işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı, Diğer yandan, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen bozma kararında, dava konusu taşımacılığın davacıya ait araç için düzenlenen Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım İzin belgesi kapsamında nitelenecek bir taşıma olmadığı ve izinsiz taksi taşımacılığı niteliğinde olduğu belirtilmiş ise de, gerek istinaf incelemesine konu İdare Mahkemesi kararı gerekse Dairelerince verilen kararın, aracın Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım İzin belgesi bulunduğu gerekçesine değil, işlemin dayanağı tutanağın izinsiz ticari taşımacılık yapıldığı konusunda hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklığa sahip olmadığı, dava konusu işlemlerin tesisi için yetersiz olduğu gerekçesine dayandığı gerekçesi eklenmek suretiyle, istinaf başvurusunun reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ve temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesi kararının eksik inceleme nedeniyle bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Trafik ekiplerince 18/04/2016 tarihinde yapılan denetimde, ... plakalı aracın hem sahibi hem de sürücüsü olan davacının, ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari amaçla yolcu taşımacılığı yaptığı tespit edilmiş ve bu durum tutanak altına alınarak davacı hakkında 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca dava konusu işlemler tesis edilmiştir. Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun -dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan- "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinde; "Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırırlar. Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir. (Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca, araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir. (Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) Ayırıcı işareti bulunmayan üçüncü fıkra kapsamındaki araçlardan taşımacılık hizmeti alanlara da birinci fıkrada belirtilen cezanın üçte biri oranında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: 2918 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmü uyarınca, belediye sınırları içinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılabilmesi için, ilgili belediyeden yapılacak taşımacılığın niteliğine uygun olarak alınmış çalışma izni/ruhsatı veya güzergah belirleme kararı bulunması gerekmektedir. Bu şart yerine getirilmeksizin ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılması halinde, ilgililer hakkında 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanması gerektiği hususunda duraksama bulunmamaktadır. Bununla birlikte, 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanabilmesi için öncelikle, anılan düzenleme ile yasaklanan "ilgili belediyede izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıma" faaliyetinin açık, somut ve her türlü şüpheden uzak bir biçimde ortaya konulması gerekmektedir. Bu husus, ilgililer hakkında uygulanan yaptırımların hukuka uygunluğunun denetiminde dikkate alınacak en temel olgu özelliğini taşımaktadır. Dosyanın incelenmesinden, olay günü Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminalinde yapılan denetimde trafik ekiplerince tutulan 18/04/2016 tarihli tespit tutanağında; davacı tarafından kullanılan araçtan inen yolcu tarafından, araç sürücüsünün kendi çalıştığı şirkette getir götür ve taşıma işlerini yaptığı, gittiği kilometre başına ücret aldığını beyan ettiği, yazılı beyan vermek istemeyen ve imzadan imtina eden yolcunun araç sürücüsü ile yaptığı telefon görüşmesi üzerine, daha önce verdiği beyanların geçersiz olduğunu belirttiği yolunda tespitlere yer verilmiştir. Araç sürücüsü tarafından imzalanmadığı için "imza etmedi" şerhi düşülen söz konusu tutanak, 3 polis memurunca imza altına alınmıştır. Davacı tarafından dava dilekçesinde, olay günü havalimanına bıraktığı yolcunun çalıştığı şirketin AR-GE müdürü olduğu ve bu iş nedeniyle herhangi bir ücret almadığı, polis memurlarının, kendisine aracı ile yolcu taşıyamayacağını söyledikleri ve hakkında dava konusu işlemlerin tesis edildiği belirtilmiş ve dilekçe ekinde şirket yazısı ile araca ait (K1) yetki belgesi sunulmuştur. Dava dilekçesi ekinde sunulan şirket yazısında; "Tedarikçimiz ... şirketimizde Ar-Ge"Bölümü çalışanlarını fabrika-merkez ofis arası denemeler ve fabrika ziyaretleri için taşımacılığı sağlamaktadır." açıklamasına yer verilmiş, araca ait (K1) yetki belgesinin mevzuat uyarınca sahibine "yurtiçi, ticari amaçla eşya taşımacılığı" yetkisi tanıdığı anlaşılmış, aracın trafik tescil belgesinde ise kullanım amacının "Ticari/Yük Nakli" olarak belirtilmiş ve bunların dışında dosyaya, ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapılmasına izin verecek nitelikte herhangi bir çalışma izni/ruhsatı veya güzergah kullanım kararı sunulmadığı görülmüştür. Yukarıdaki mevzuat hükümleri, ilgili belgeler ve açıklamalardan; davacı tarafından … Sanayi ve Ticaret Türk Anonim Şirketi çalışanlarının fabrika-merkez ofisi arası denemeler ve fabrika ziyaretleri kapsamında (yolcu) taşımacılığının yürütüldüğü, gerek olay tespit tutanağında yer alan tespitlerin, gerekse dava dilekçesindeki beyanların da bu hususu teyit ettiği, davacı tarafından dosyaya sunulan (K1) yetki belgesi ise, sahibine, aracı ile "yurtiçi, ticari amaçla eşya taşımacılığı" yapabilme yetkisi tanıyan bir belge olup, yolcu taşımacılığı yapma hususunda herhangi bir yetki tanımadığı, bunun dışında davacı tarafından ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapabilmesine olanak tanıyan herhangi bir çalışma izni/ruhsatı ya da güzergah kullanım kararının dosyaya sunulmadığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla; dava konusu işlemlerin sebebi olarak gösterilen "ilgili belediyeden izin/ruhsat almadan ücret karşılığı yolcu taşımak" eyleminin, davacı tarafından gerçekleştirildiği açık olduğundan, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, anılan işlemlerin iptali yönündeki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararında da hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne; 2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA, 3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesine gönderilmesine, 20/10/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi. KARŞI OY X- Mevzuata göre, aracın trafikten men edilebilmesi ve sürücü hakkında trafik idari para cezası uygulanabilmesi için, araçla ücret karşılığında yolcu taşımacılığı yapıldığı hususunun açık ve her türlü şüpheden uzak bir biçimde ortaya konulması gerekmektedir. Bu anlamda, davacıya isnat edilen eylemin kanıtlanabilmesi için, denetim esnasında tutulan tespit tutanağının, ticari yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan sürücünün kimlik bilgileri, ücretli yolcu taşımacılığına ilişkin beyanları, söz konusu faaliyette kullanılan araç bilgileri ile ilgililerin beyanlarını onayladıklarını gösteren imzalarını eksiksiz ihtiva etmesi gerekmektedir. Dava konusu işlemlere dayanak alınan tutanak incelendiğinde; araç sürücüsünün beyanının alınmadığı, sadece isim ve soyismine yer verilen yolcunun ise, çalıştığı şirkette taşıma işlerini yaptığını belirttiği sürücünün kilometre başına ücret aldığını ifade ettiği, daha sonra bu beyanlarının geçersiz olduğunu söylediği yolundaki ifadelerine yer verildiği, ancak yolcunun bu beyanlarını doğrulayan imzasının alınmadığı ve tutanağı imzadan imtina ettiğine ilişkin bir ibareye de yer verilmediği, tutanağın sadece üç polis memurunca imzaladığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, kamu adına görev yapan polis memurlarının olayı aktarmalarına ilişkin iddiaları içeren ancak isnat edilen eylemin ispatı için beyanı alınan yolcunun imzası bulunmayan, sürücünün ise beyanının yer almadığı tutanağa dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, temyize konu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara karşıyız. </body></html>